Gedanken an frühere Tieden …
Nu is dat sowiet, ick kann nix mehr utrichten, un so kamt de Gedanken: Wie weer dat eenmal? Heff veel schreeven öber Tramünn, öber de Minschen un öber ehr Wesen. Doch een Deel is to kort kamen, un dat sünd de Kinner. Un hier denk ick an miene Jugendtiet, ganz anners as hüüt. Ehrfurcht vör den Lehrer, vör de Obrigkeit, sprich Schutzmann un Pastor, ja dat weer anners to miene Kinnertiet, aber se weer ok schön.
Doch de Gedanken wannert wieder, hen na de Tiet, as ick Kirchendeener weer un mit Kinner üm de Kirch in Berührung keem, un dat wörrn damals nich wenige. Weer dat nu de Krieg, de to Enn weer, oder wat steek disse Jungs und Deerns in de Knaken? Se weern manchmal ut Rand un Band, wie man so seggt. Ick harr nix dorgegen, wenn se abends üm de Kirch jagen deen. Dat weer ok de Tiet, as dat to’n Abendlüden güng. Dor wullen se all mit bi sien. Weer doch ok to schön, de grote Glock erst mal in Gang to bringen. Un denn to’n Schluss dat Anhängen. Ja, achter de Glock seet Kraft un se tröök de Kinner een poor Meter hoch. Wat weer dat för eene Gaudi! Aber ick kunn mit dat Söss-Uhr-Abendlüden de Kinner een beten in Schach holen. Denn wenn dat irgendwelke Beanstandungen geev, wörrn se vun disse Belustigung utslaten. Aber ok ick müss dorbi de Ruhe bewohren, denn ick dröög een fasten Schoh un een Puschen, dor ick ja immer noch mit miene Verwundung ut den Krieg to doon harr. So kunn ick ehr nich tofaten kriegen, wenn se wat utfreten harrn.
Een Saak geev mi ümmer to bedenken, dat weer de Platz üm de Kirch. Disse Platz weer ja de ole Kirchhoff, wo uns Vörfohren eenmal beerdigt worrn sünd. Un so keem dat, as dat kamen müss! Ick pleegte den Rasen, dormit he ümmer schön gröön bleev, un de Kinner söchen eenen Platz to’n Hockeyspeelen un Football. Dat güng natürlich nich, un so wöör de Striet twischen Kirchendeener un de Jugend vorprogrammiert. Ja, manchmal weer dat een beten dull. Doch günn ick ehr den Spaß. Ick kunn ja ok eenfach nix gegen ehr utrichten. Doch nu güng mi dat to wiet. De Rasen kreeg brune Stellen un dor, wo dat Door weer, weer allens kaputt. Ümmer wenn de Luft rein weer, duukten se op, gerade üm de Meddagstiet. Wenn ick denn vun’t Eten torüch keem, kunn ick dat all vun wieden hören: „He kümmt! He kümmt!!“ un weg weern se. Ja, ick achterran, aber dor weer nix mehr to sehn. Ick müss mi also wat överleggen, aber wat? Abends Klock söss harr ick se all op’n Dutt un ick kunn ehr in’t Geweten reden, aber ok dat slöög nich an. Dor entslööt ick mi, na de Öllern to gahn, um ehr dat mit den Rasen to verkloren. Dor kööm ick aber an de verkehrte Adress, un wat ick dor to hören kreeg, dorvun wüllt wi hier nich reden. Na wie vör speelen de Jungs Football un Hockey – ick keem dor nicht gegen an.
Doch eenes Dags, wi harrn eene Hochtiet un ick seet achtern in de Kirch, dor höör ick baben in’n Böön wat trippeln un ick dach glieks an de Jungs. De Truung weer ut un ick slööt de Döör af. Nu müssen se rünner kamen, se seten in de Fall! De erste keem dal un he kunn nich rut ut de Döör, se weer to. Wat nun? Een na den annern kemen se dal un as se all ünnen weern, keem ick ut de Kirch. „Endlich heff ick juch! Dit weer dat letzte Mal, dat ji op’n Turm west sünd un dat Footballspeelen op’n Rasen is ok vörbi! Is dat klor?! Un af sofort abends ok keen Lüden mehr! Is dat klor?! Un nu rut!!“ Ick slööt de Döör op un de Jungs stürmten rut. As se buten weern, fragten se ok noch frech:„Wann kriegt wi unsere Hockeyschläger wedder, de du in’n Keller stahn hest?“ Ick sä: „Nu haut aber af!!“
Abends Klock söss stünnen se all wedder vör de Turmdöör un wullen rin to’n Lüden, aber nix, Straf müss sien, un so trökken se af. Dit harr een beten wat bröch, aber ganz to Enn weer dat ümmer noch nich mit de Hockeyspeelerie, tomal ick to gewisse Tieden twee gröttere Jungs to’n Lüden bruken dee. Wenn ick nu allens verbaden harr, denn bruukte ick bi de nich wedder antokloppen. Ja, een Hand wüsch de annere.
De Kinner üm de Kirch wörrn grötter un ruhiger worrn, een Deel wöör insegent, een anner Deel harr dat noch vör sick. Konfirmand to sien, weer damals wat anners as hüüt. Sünndag för Sünndag müssen de Deerns un Jungs to Kirch. Jeder harr eene Konfirmanden-Koort, un de müss afteken warrn. Doran kunn de Pastor sehn, wer to’n Gottesdeenst west weer. Kontrolliert wöör de Kort, wenn se in de Konfirmandenstunn müssen, denn flöög allens op. Aber de Ermahnung „Ihr werdet schon sehen! “ rühr se överhaupt nich.
Doch de Tiet keem ran, un disse Tiet hett „Konfirmanden-Prüfung“ heten un hier güng dat nu üm’t Ganze. „Wer kann die Gebote, Bibelsprüche oder Gesangsverse?“ Ja, weer doch eene grote Saak, disse Prüfung. De Deerns kreegen extra een Prüfungskleed un de Jungs weern ok ordentlich antrocken. Allens güng ordentlich un ok fierlich to. Mit eenige vun de Konfirmanden harr ick vör de Prüfung noch snackt, dat heet, de Konfirmanden mit mi! „Herr Timmermann, kunnen se nich mit den Pastor reden? Ick harr so gern Korinther dörtein opseegt!“ Un de anner den dreeuntwintigsten Psalm. „Ick will dat versöken, ob ick em ümstimmen kann.“ Un de Pastor güng dor op in un een poor lütte Seelen weern glücklich. Doch denn kämen de Jungs, un hier haperte dat mächtig, un so mancher rassel dörch. Un dat bedüüdt, nächste Woch noch eenmal antreden bi’n Pastor to Huus! Doch eenige wüssen öberhaupt nix un för de sä dat trurig ut. Acht Deerns un Jungs trökken nu jeden Dag nahmeddags Klock dree den Pastoren-Gang hoch, üm ehre Sprüche un Gebote optoseggen. Bit op dree harrn se dat schafft, ehren Kram to lernen, aber de dree wull de Pastor nich insegen, denn em steek dat Wort in de Knaken: „Wenn ihr sonntags zum Training gehen könnt, dann lasst euch auch vom TSV einsegnen!“
Doch ick geev mi dormit nich tofreden. Ümmer wedder spröök ick den Pastor dor op an, dat sowat noch nich vorkamen weer. Un tatsächlich, he güng in sick, spröök noch mal mit de Öllern un to’n Palmsünndag weer allens klor. De Insegnung kunn stattfinnen. Ja, sowat keem vör so kort na den Krieg 1949 bit 1950. Wi harrn damals al twee Pastoren un jeder harr siene Eegenheiten. Wat weer dat doch för eene Opregung bi de Sittproov vor de Insegnung. Wat för een Dörcheenanner, wat för eene Opregung, un doch weer disse Proov wichtig. Allerdings harrn an dissen Dag ok de Pastoren ehr Doon un wie ick all sä, jeder op siene Ort. So kunn dat vörkamen, dat, wenn de Sittproov üm Klock veer anfüng, ick abends üm Klock söven noch in de Kirch seet, weil de Pastor een besünners Leed to de Insegnung hebbben wull. Wohlgemerkt – gesungen nur vun de Konfirmanden. Un dor haperte dat mächtig. Aber sünst lööp bi de Insegnung allens ordentlich af. Pannen dörfen nich passieren!
Ja, nu weer dat stiller worrn üm de Kirch un Football- und Hockeyspeelen weern vörbi. Un as wi denn noch elektrisches Gelüüd kreegen, weer dat abends Klock söss ok mit dat Lüden vörbi. Ja, na Kinnerspeel un Insegnung ännerte sick dat Leben. Lehrtiet, Arbeit un Familie-Gründung weern dat A un O. Aber bi Truungen drööp ick se denn mal wedder un dat Vertellen güng los.
Hüüt is dat allens anners. Wenn ick mal dörch de Straaten gah, denn kümmt de een un de annere mal op mi to. „Otto, weißt du noch, damals, as wi …?“ Doch Veeles is vergeeten un ick weet nix mehr. Aber schön weer dat doch!
Otto Timmermann
Unser Travemünde, 2004, Heft 3/320